پژوهش، تحقیق و نوآوری؛ رمز موفقیت فولاد خوزستان
مدیر تحقیقات، تکنولوژی و بهینهسازی شرکت فولاد خوزستان گفت: فولاد خوزستان در راستای توسعه و مدیریت نوآوری، اجرای پروژه استقرار استاندارد (۵۶۰۰۲ ISO) و تاسیس مرکز نوآوری با مشارکت شرکت تافکو در سال جاری را در دستور کار خود قرار داده که این امر حاکی از اهمیت بالای پژوهش و نوآوری در این شرکت عظیم فولادی است.
به گزارش رخداد اقتصادی به نقل از روابط عمومی شرکت فولاد خوزستان؛ کامران طاهر در خصوص اهمیت نوآوری در بخش صنعت و معدن، بیان کرد: استاندارد (ISOTC 279) با عنوان «Innovation management»، نوآوری را یک موجودیت جدید یا تغییریافته که باعث ایجاد ارزش یا توزیع آن میشود، تعریف کرده است. در یک تعریف دیگر و به زبان سادهتر، نوآوری شامل اجرای عملی ایدههایی است که منجر به ساخت کالا، ارائه خدمات جدید و یا بهبود در کالا و خدمات موجود میشود. همان گونه که از تعاریف فوق برمیآید، هدف اصلی نوآوری ایجاد ارزش و تجاریسازی محصول یا خدمات است. با توجه به به این تعاریف، اهمیت موضوع نوآوری معادل اهمیت خلق ثروت و ارزش افزوده خواهد بود. نوآوری معمولا به دنبال ایده پدید میآید و این دو با یکدیگر رابطه ماهوی و علت و معلول دارند. این رابطه را از زبان نوآور مشهور جف بزوس، بنیانگذار شرکت آمازون نقل قول میکنم که میگوید: نوآوری، فرایند پرورش ایده تا مرحله کاربرد عملی آن است. در جایی دیگر، نکته کلیدی و ارزشمندی از وی وجود دارد که میگوید: نوآوری به معنی ایجاد شایستگی جدید است. نتیجه اینکه صرف ایده و یا هر گونه فعالیتهایی که به عمل و تجاریسازی منجر نشوند، ارزشگذاری و اطلاق نوآوری به آنها صحیح نیست.
وی افزود: بسیاری از مردم و حتی متخصصان و دانشآموختگان تحصیلات تکمیلی، نوآوری را در ادبیات عام معادل خلاقیت میدانند؛ اگرچه این دو و بسیاری از مفاهیم مانند ایده و فرصت با هم ارتباط سیستماتیک دارند اما لازم است از همدیگر تفکیک شده و نباید با یک معنی مشابه استعمال شوند تا در نهایت نتیجه بهتری حاصل شود. به منظور شفافیت و تنویر اذهان، در جدول زیر اهم تفاوتهای نوآوری و خلاقیت مطرح شده است:
مدیر تحقیقات و تکنولوژی شرکت فولاد خوزستان با بیان اینکه سازوکارهای تولید کالا و خدمات به ویژه در صنعت جهان امروز متحول شده است عنوان کرد: سقوط شرکتهای فوجی، نوکیا و ظهور ابرشرکتهای اپل، مایکروسافت و آمازون نشان داد که به داشتههای قدیمی نمیتوان بسنده کرد و باید روشهای نوین را در پیش گرفت. ظهور نسل جدید هستههای نوآور از سیلیکون ولی آمریکا آغاز و هماکنون هستهها و سازمانهای نوآوری در سراسر جهان مدرن نهادینه شده و در کشور ما نیز در حال تکامل و تکوین است. مراکز نوآوری، شرکتهای دانشبنیان، پارکهای علم و فناوری، شتابدهندهها، مراکز رشد و هسته فناور، ساختارهایی هستند که در یک روند جهانی برای توسعه نوآوری و تحقیق و توسعه بهکار گرفته شدهاند و به دلیل اثربخشی و ایجاد توان رقابتی، بسیار مورد توجه بوده و بودجههای قابلتوجهی را به خود اختصاص دادهاند. آمار زیر، آخرین وضعیت ساختارهای مرتبط با نوآوری، تحقیق و توسعه در کشور را در سه ماهه اول سال ۱۴۰۲ نشان میدهد:
- ۵۴ پارک علم و فناوری
- ۲۶۴ مرکز رشد واحدهای فناور
- دو مرکز پردیس فناوری و نوآوری
- هشت هزار و ۱۷۰ شرکت دانشبنیان
- دو هزار و ۱۶۶ شرکت دانشبنیان مستقر در پارکها و مراکز رشد
- ۱۲ هزار و ۱۶۴ واحد فناور
- ۹۰۰ شرکت دانشبنیان نوع ۳
- ۱۱۳ هزار و ۹۸۸ فرد شاغل در واحدهای فناور
طاهر با تاکید بر اینکه آمار فوق نشان میدهد رشد شرکتهای مرتبط با نوآوری در ایران افزایشی است و از این تعداد، ۴۰۰ شرکت دانشبنیان در زنجیره صنعت فولاد فعالیت میکنند، مطرح کرد: بیش از یک هزار و ۴۲۵ شرکت و هسته نوآور در شرکتهای زنجیره فولادی پذیرش شدهاند و فعالیتهای پژوهشی، بومیسازی و نوآورانه با این شرکتها به سرعت در حال گسترش است. در سال جاری نیز با تصویب قانون جهش تولید دانشبنیان، این مهم بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته است اما لازمه حرکت به سمت نوآوری، توسعه ساختارهای مرتبط و تخصیص و التزام عملی به بودجههای لازم برای توسعه این ساختارهاست که به اعتقاد اینجانب در کشور ما، فاصله زیادی با ایدهآل متوسط نرم جهانی دارد و لازم است بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. در یک مقایسه ساده، اختصاص ۴ درصد از (GDP) به فعالیتهای مرتبط با تحقیق، توسعه و نوآورانه در کشورهای مدرن با میزان ۰٫۵ درصد اختصاص بودجه از (GDP) در ایران که یک هشتم نرم جهانی در کشورهای پیشرفته است، میتواند لزوم توسعه بیشتر فعالیتهای نوآورانه را به تصویر بکشد.
فولاد خوزستان، پیشرو در حوزه نوآوری
وی در ادامه به اقدامات این شرکت در حوزه نوآوری اشاره کرد و گفت: در این راستا، شرکت فولاد خوزستان همواره جزو شرکتهای پیشرو در ارزشگذاری فعالیتهای نوآورانه و خلاقانه بوده است؛ فعالیتهای نوآورنه در شرکت فولاد خوزستان قدمت ۲۰ ساله دارد و با جاریسازی کایزن شروع شده و با سیستمهای نظام پیشنهادات، ایدهپردازی، مدیریت دانش و حلقههای بهبود و توسعه فعالیتهای تحقیق و توسعه مدرن در شرکت نهادینه شده و اخیرا با ایجاد مقدمات تاسیس مرکز نوآوری به اوج خود رسیده است.
مدیر تحقیقات و تکنولوژی شرکت فولاد خوزستان در همین راستا ادامه داد: اثرات مادی این فعالیتها در قالب عدد و رقم به راحتی قابل محاسبه نیست اما تاثیر مثبت آن به خوبی مشهود است؛ به علاوه روح نوآوری و خلاقیت ناشی از فعالیتهای یادشده، نشاط و شادابی لازم برای تغییرات نوآورانه را فراهم کرده است. پروژههای متعددی با چاشنی نوآوری در شرکت فولاد خوزستان طی سالیان اخیر اجرا شده است که از جمله آنها میتوان به اختراع دستگاه اندازهگیری میزان آهن کل و فلزی در آهن اسفنجی، بومیسازی اسلاید گیت، ساخت مدلهای ریاضی کنترل آلودگی و بومیسازی بیش از ۲۵ هزار قطعه و تجهیز اشاره کرد که در نوع خود در داخل کشور کمنظیر است. اجرای پروژه استقرار استاندارد (۵۶۰۰۲ ISO) و تاسیس مرکز نوآوری با مشارکت شرکت تافکو در سال ۱۴۰۲ در دستور کار شرکت فولاد خوزستان قرار گرفته که نتایج مثبت آن بهزودی در اثر بخشی فعالیتها و فرایندهای شرکت مشخص خواهد شد.
طاهر در پایان با اشاره به اینکه اقدامات مرتبط با توسعه فناوری، نوآوری و بومیسازی، اثرات بسیاری را بر صنعت فولاد کشور و شاخصهای عملکردی شرکت فولاد خوزستان گذاشته است، خاطرنشان کرد: به عنوان مثال، متوسط مصرف ارز در ۲۰ سال اخیر به ازای تولید هر تن فولاد، از حدود ۱۳۰ دلار به کمتر از ۸۰ دلار کاهش یافته که صرفهجویی ارزی بیش از یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار در سال برای کشور را به دنبال داشته است. سهم فولاد خوزستان از این میزان، حدود ۲۰۰ میلیون دلار در سال برآورد میشود که عمده آن از طریق شناسایی و توسعه منابع داخلی و بومیسازی و توسعه تکنولوژی ناشی از نوآوری و تحقیق و توسعه در امکانات داخلی بوده است. این مهم علاوه بر منافع اقتصادی، حس اعتماد به نفس و توسعه تکنولوژی بومی را به همراه داشته که در شرایط کنونی و تحریمهای ظالمانه علیه کشور، نقطه اتکا و اعتماد و مایه سربلندی و مباهات تمام ایرانیان است.