توهم کارآفرینی از آیس پک تا چک موز ! / در شرکت بابک بختیاری چه می گذرد؟

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری رسمی رخداد اقتصادی

فرنچایز هم از آن کلماتی است که به تازگی مد شده. بابک بختیاری، کسی که حدود 15 سال قبل آیس پک را پدید آورد، بعد از دوره ای شکست، حالا با کلمه فرنچایزینگ دوباره وارد میدان شده و خود را به نوعی کارآفرین می داند. کارآفرینی بدون کوچکترین تولید، یا حتی سرمایه گذاری شخصی، آن هم فقط با نیت یک شبه پولدار شدن و خالی کردن جیب سرمایه گذاران دیگر.

بابک بختیاری به ادعای خود بنیانگذار 25 برند است و مشاوره کارآفرینی و فرنچایزینگ می دهد و خود را پدر فرنچایز ایران می داند. او شرکتی تاسیس کرده که خروجی و عملکرد آن منتهی به تولد ماهی یک یا 2 برند می شود! به کلمه برند با آن همه شکوه و عظمت که دقت می کنیم، به تضادی کاملا عمیق با سرعت پیدایش چندتا از آن با هم پی می بریم. چطور می شود یک برند را خلق کرد، و به سرعت در کمتر از یک ماه سراغ خلق برندی دیگر رفت؟ سوالی که ظاهرا در دستگاه مشاوره برندینگ بابک بختیاری قرار است پاسخ داده شود.

خلق برند جدید و بلافاصله واگذاری شعب مختلف آن بدون کوچکترین پشتوانه، بزرگترین ضعف این کار است. بسیاری از کسانی که با این موضوع درگیر بوده اند اظهار می کنند که بابک بختیاری برند ایجاد می کند و واگذار می کند و از فردای آن روز کوچکترین حمایتی از جمله مدیریت زنجیره تامین مواد اولیه، تامین سرمایه و ایجاد حلقه پشتیبانی، تبلیغات منسجم و حرفه ای و… از آن نخواهد کرد. به مجرد این که شعبه واگذار شود، شعبه و تمام دم و دستگاه به حال خود رها می شود و آنجاست که سرمایه گذار خود را در خسارتی عجیب غوطه ور می بیند.

چاکوچ ، ساندویچ محمود ، پک مک، بابا رحیم، چوبیک، هوگون برگر، سه نقطه، چک موز و چند برند دیگر نمونه ای ناموفق از فرنچایزینگ هستند، عناوینی به اصطلاح من در آوردی برای کسب و کارهایی که اساسا پتانسیل برندینگ با شعبات متعدد ندارند. مثلا چک موز نام فروشگاهی است که یک بسته نایلونی موز با یک چکش به شما می دهد، باید آن را آنقدر بکوبید تا له شود و بعد با نی بنوشید! این خود به تنهایی طنز به نظر می رسد ، چه برسد به آنکه بخواهد چندین شعبه هم داشته باشد.

خبرنگار ما سری به چند کسب و کار بابک بختیاری زده است تا از نزدیک با این شیوه آشنا شود. ساندویچ محمود، اولین ورود ما به این 25 برند است. یک ساندویچی در شروع بازارچه سنتی تجریش که خیلی قدیمی نیست، اما به ضرب و زور طراحی دیوارهای آجری و زدن یک تابلوی قدیمی خواستند که آن را قدیمی جلوه دهند. نامی که شاید سالها قبل برای خود برو و بیایی داشته و حالا بعد از سالها تعطیلی بابك بختیاری سراغ احیای آن رفته اما با شیوه نادرست. ساندویچی که قیمت آن بیش از 2 برابر مشابه آن در رستورانهای با کیفیت دیگر است سفارش دادیم، ساندویچ با کمترین میزان غذای اصلی و بسیار بی کیفیت بود، آشپزخانه آن هم چندان از لحاظ بهداشت چنگی به دل نمی زد، تازه تنها ساندویچ زن آنجا هم با یک دست گوشی چک می کرد و با دست دیگر مغز و زبان ناچیزی که قرار بود لای نون قرار بگیرد (به قیمت حدود 100 هزار تومان!) را روی صفحه روغنی هم می زد.

از آن عجیب تر صحنه ای بود که هنگام سفارش دیده شد، خانم صندوقدار در رستوران مثلا قدیمی و نوستالژیک ساندویچ محمود، هنگام سفارش پیشنهاد داد همراه با غذا آیس پک هم سفارش دهید! واقعا دیدن یخچال آیس پک در ساندویچی نوستالژیک ما را به تعجبی باور نکردنی وا داشت. درست است که مالک این 2 برند یک نفر است، اما این دلیل کافی برای این است که هر 2 محصول بی ربط در یک مکان عرضه شود؟ آیا شان و شرایط فروش آیس پک با ساندویچ یکی است؟

روز بعد سراغ چند شعبه چاکوچ رفتیم، مرغ سوخاری فروشی سراسری این هولدینگ که جزو اولین برندهای تاسیس شده توسط بابک بختیاری است. این برند یک نماد دارد، مردی تپل با سیبیل، کلاه و لحنی منحصر به فرد. تا اینجای ماجرا ظاهرا خوب است. اما وقتی از 3 شعبه آن غذای واحد سفارش دادیم و با 3 کیفیت کاملا متفاوت مواجه شدیم، مهر تاییدی بر حدس رها شدن برند توسط خالق آن زدیم. 3 کیفیتی کاملا متفاوت که هیچ مدیریت واحدی روی آن صورت نمی گیرد. جالب تر آنکه هر شعبه بدون هماهنگی با مالک برند به تبلیغات شخصی مبادرت می کند، در یک شعبه به دلخواه نان سیر رایگان می دهند، در یک شعبه اینفلوئنسر می آورند در شعبه دیگر تخفیف مازاد می دهند! اتفاقی که فقط و فقط از یک برند ایرانی سر می زند.

و از آن جالب تر اینکه در نزدیک ترین شعبه چاکوچ به دفتر هولدینگ بیش از نیمی از آیتم های منو (که برای آن تبلیغ هم می شود) به دلیل جدید بودن قابل سفارش نیست ! برای تک تک چاشنی ها اعم از سس تند و چیلی باید جداگانه پول بدهید و در نهایت در فضایی غیر بهداشتی (که حتی نیروهای شعبه به خود زحمت پاک کردن میز را هم نمی دهند) باید غذایی بسیار بی کیفیت بخورید.

پک مک هم یک ساندویچی به تقلید از ساب وی است ، که تنها نقطه تمایزی که تلاش می شود آن را متفاوت جلوه دهد، نوع بسته بندی آن است، با شعار اینکه ” ما اینجا ساندویچ را درست، درست می کنیم “. بله ، همین، تفاوت دیگری با سایر ساندویچی های شهر ندارد. بعد تلاش می شود همین کانسپت بی معنی را در قالب برند از طریق واگذاری شعبه توسعه دهند. سه نقطه ، نام یک کسب و کار برای فروش ذرت مکزیکی زنجیره ای است، فالوده جهرمي كه هيچ چيزي فراتر از يك فالوده عادي نيست، چک موز فروش بسته حاوي موز كه بايد خودتان با چكش بكوبيد و آن را له كنيد و با نی بخورید! و چندین مدل کار دیگر که برای آنها ارزش آفرینی نشده است.

به نظر می رسد مالک این برندها تفکری جز یک شبه پولدار شدن ندارد، خلق این همه برند در مدتی کوتاه نیازمند ساز و کار پیچیده است که واقعا در این هولدینگ بعید است که وجود داشته باشد. هرچند بابک بختیاری سالها نامش با برند آیس پک گره خورده بود و سالهای اول هم خیلی موفق بود، اما حالا با اعتبار موفقیت این تک برند در 15 سال پیش، مطمئنا نمی تواند به خوبی از پس برندهای جدید بر بیاید. نارضایتی مشتریان و سرمایه گذاران از این برندها، می تواند برای ناموفق نامیدن این کسب و کارها کافی باشد.

انتهای پیام/