کسری چند هزار میلیاردی منابع مسکن اولی
با توجه به آمار اعطای ۸۹۰۰ میلیارد تومان تسهیلات توسط صندوق پس انداز مسکن یکم در مقابل مانده سپرده ۵۲۰۰ میلیارد تومانی، با فرض بازپرداخت ۱۰ درصد از کل اقساط تسهیلات اعطایی، کسری منابع صندوق پس انداز مسکن یکم معادل ۲۷۴۰ میلیارد تومان است.
به گزارش پایگاه خبری رخداد اقتصادی طبق توضیحات رحیمی انارکی، مدیر بانک مسکن حجم کل تسهیلات اعطایی صندوق پس انداز مسکن یکم ۸۹۰۰ میلیارد تومان بوده اما مانده سپردههای صندوق به عدد ۵۲۰۰ میلیارد تومان رسیده است. بنابراین از مهر ماه سال ۹۷ تا مرداد ماه سال ۹۸ مانده سپردههای صندوق پس انداز مسکن یکم ۳۸۰۰ میلیارد تومان کاهش و در مقابل حجم کل تسهیلات اعطایی ۲۱۰۰ میلیارد تومان افزایش یافته است.
البته در گزارش مدیرعامل بانک مسکن آماری از میزان بازپرداخت تسهیلات از سوی گیرندگان تسهیلات اعلام نشده و رقم مانده تسهیلات اعطایی (حجم کل تسهیلات اعطایی منهای اقساط بازپرداخت شده) درج نشده و به همین دلیل امکان اعلام دقیق میزان ناترازی منابع و مصارف این صندوق نیست اما با توجه به اینکه دوره بازپرداخت اقساط این وام ها ۸، ۱۰ و ۱۲ سال است، اگر متوسط را ۱۰ سال و تعداد اقساط بازپرداخت شده را حدود ۱۲ ماه و نرخ سود را ۸ درصد در نظر بگیریم، حدود ۹۶۰ میلیارد تومان به صندوق بازگشته است.
با این فرض، مانده تسهیلات اعطایی صندوق پس انداز مسکن یکم معادل ۷ هزار و ۹۴۰ میلیارد تومان است. این رقم در مقابل مانده سپرده ۵۲۰۰ میلیارد تومانی، حکایت از شکاف ۲۷۴۰ میلیارد تومانی منابع و مصارف این صندوق دارد.
این کسری ۲۷۴۰ میلیارد تومانی در مهر ماه سال گذشته وجود نداشت و حتی صندوق با ۲۲۰۰ میلیارد تومان مازاد منابع روبرو بود.
با توجه به اینکه صندوق پسانداز مسکن یکم یک صندوق خوداتکا بود و تجهیز منابع در قالب سپردهگذاری ۴۰ میلیون تومانی و انتظار یک ساله و یا سپردهگذاری ۲۰ میلیون تومانی و انتظار دو ساله انجام میشد، بنابراین حداقل به ازای ۲ سپردهگذار، یک سپردهگذار تسهیلات دریافت کرده است. در این صورت اگر سپردهگذارانی که تسهیلات نگرفتهاند، سپردههای خود را از این صندوق برداشت کنند، صندوق با توقف اعطای تسهیلات مسکن مواجه میشود.
با بروز چنین پدیدهای بانک مسکن برای پاسخگویی به تقاضای سپردهگذاران صندوق پسانداز مسکن، مجبور به اضافه برداشت از منابع بانک مرکزی خواهد شد و یا اینکه بخشی از وصولیهای خط اعتباری مسکن مهر را برای بازپرداخت این سپردهها اختصاص دهد.
با بروز این پدیده، صندوق کارکرد خود را از دست داده و فقط به صندوقی برای وصول اقساط تسهیلات اعطایی که پیشتر پرداخت شده است، تبدیل خواهد شد. پس از وصول این اقساط، بانک میتواند پولی که بابت بازپرداخت سپردهها از وصولیهای خط اعتباری مسکن مهر برداشت کرده بود را دوباره بازگرداند و به این صورت کار صندوق به اتمام خواهد رسید و خود به خود فرایند تصفیه انجام خواهد شد.
در شرایط کنونی متوسط بهای یک متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران به ۱۳ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان در تیر ماه امسال رسیده است و با این قیمت، سهم وام ۸۰ میلیون تومانی مسکن حتی با افزودن وام ۲۰ میلیون تومانی جعاله مسکن (برای یک خانه ۷۵ متری) کمتر از ۱۰ درصد خواهد بود. با این حساب سپرده گذاران این صندوق، در شهر تهران هیچ امیدی به خانه دار شدن با وام نخواهند داشت.
بد نیست بار دیگر این گزاره را تکرار کنیم که « بقای صندوقهایی مانند صندوق پسانداز مسکن یکم به هدفی است که تشکیل شده است و در صورت عدم امکان تحقق آن هدف، صندوق به مرحله توقف ادامه فعالیت میرسد.»
صندوق پس انداز مسکن یکم در کنار صندوق بورسی زمین و ساختمان از تنها برنامه های اجرا شده عباس آخوندی در مقام وزارت راه و شهرسازی بود. آخوندی بارها با انتقاد از شیوه تامین مالی مسکن مهر و بیان این انتقاد که مسکن مهر موجب توقف فرایند پس انداز مسکن شد، طرح هایی مانند حساب پس انداز مسکن یکم را برنامه ای برای احیای پس انداز مسکن عنوان کرد.
اما در عمل می بینیم که با افزایش شدید بهای مسکن در یک سال اخیر، طرح صندوق پس انداز مسکن یکم به نه تنها قدرت خریدی برای متقاضیان خرید مسکن ایجاد نمی کند، بلکه به دلیل ناترازی در منابع و مصارف به یکی از چالش های بانک مرکزی و بانک مسکن برای بازپرداخت وجوه سپرده گذاران تبدیل شده است.
انتهای پیام/
منبع: خبرگزاری فارس