بیت کوین، کاری غیرمجاز و آسیب زننده است یا کاری مولد و پولساز؟
این گزارش جست و جویی است برای یافتن پاسخ یک سوال. آیا استخراج ارز دیجیتال موسوم به «بیت کوین» پدیدهای مذموم، آسیب رسان و غیرمجاز است یا میتواند مزیتهایی برای اقتصاد کشور داشته باشد؟
به گزارش پایگاه خبری رخداد اقتصادی جست و جو برای یافتن پاسخ این سوال، راه رفتن روی طناب در تاریکی است. آن چه در ادامه میخوانید، حاصل مشاهدات عینی، مصاحبه با برخی افراد مرتبط و تحقیق و مطالعه در این خصوص است.
گفت و شنود با یک فروشنده «ماینر»
تب کسب درآمد از استخراج «بیت کوین» بالا گرفته است. افرادی که معمولا از قشر جوان و قریب به اتفاق تحصیل کرده هستند، برای کسب درآمد، راه تازهای یافته اند؛ خرید یک یا چند دستگاه «ماینر» و تجهیزات ماینینگ، نصب و راه اندازی آن و آغاز استخراج ارز دیجیتال. یک شماره تلفن ما را به شرکتی میرساند که فروشنده عمده دستگاههای استخراج بیت کوین است. جوانی خوش برخورد که با آرامش و صبوری پاسخ سوالاتم را میدهد. او گمان میکند که من خریدار دستگاههای ماینر هستم، توضیح میدهد که این دستگاهها انواع گوناگون و قیمتهای متفاوت دارد و تماما به قول خودش آکبند و اورجینال است و بعد به عنوان راهنمایی میگوید: اگر شما یک پکیج ۱۰ تایی خریداری کنید، چیزی حدود ۷۰ میلیون تومان هزینه دارد که سرمایه شما در طول چهار ماه بر میگردد و بعد از آن هرچه درآمد داشته باشید سودی است که میبرید. میپرسم: این دستگاهها وارداتی است؟ در پاسخ میگوید: صد درصد وارداتی است، از چین وارد میشود و ۲۴ ساعت پس از نصب ضمانت دارد. نحوه پیش فروش را هم توضیح میدهد: «۸۰ درصد قیمت دستگاهها را نقد دریافت میکنیم و بعد از ۲۰ روز کاری دستگاهها را تحویل میدهیم». سوالهای دیگری هم از او میپرسم و فروشنده در کمال خونسردی پاسخ میدهد: «افرادی را داریم که دستگاهها را برایتان نصب و پشتیبانی میکنند و درآمد حاصل از استخراج بیت کوین را هم بعد از آن که به حساب خودشان واریز شد، به شما بر میگردانند. کسانی هم هستند که دستگاههای شما را اجاره و ماهیانه مبلغی به صورت ثابت پرداخت میکنند».
سراغ همین افراد را میگیرم و از او میخواهم که شماره تلفن آنها را بدهد. او میگوید: معرفی آنها بماند برای بعد از سفارش و خرید و تحویل دستگاه ها! طرح این سوال که این دستگاهها را از مجاری قانونی وارد میکنید یا به صورت غیرقانونی وارد میشود، به ختم گفت و شنود ما منجر میشود و آن جوان خونسرد را عصبانی میکند: «برای شما چه فرقی میکند، شما پول دستگاه را میدهید و دستگاه را تحویل میگیرید».
تماس دوم
این بار با فروشندهای تماس میگیرم که برای فروش دستگاه ماینر آگهی زده است! او ابتدا میپرسد که دستگاهها را کجا میخواهید نصب کنید. میپرسم مگر تفاوتی دارد؟ میگوید: اگر برق شما صنعتی یا کشاورزی باشد درآمد بیشتری کسب میکنید. او خود را مهندس برق معرفی میکند و میافزاید: بعد از خرید، دستگاهها را برایتان نصب میکنم و تحویل میدهم. آدرسش را میپرسم. میگوید: هر وقت برای خرید تصمیم قطعی گرفتید یک جایی قرار میگذاریم، من میآیم و دستگاهها را تحویل میدهم و پول نقد میگیرم. او هم از نحوه ورود این دستگاهها به کشور اظهار بی اطلاعی میکند. آن گونه که مشاهده میشود ماینرها به راحتی در حال خرید و فروش در جامعه است؛ آن چنان که تصور میکنی به صورت کاملا قانونی وارد کشور میشود، اما «جهان خواه» ناظر گمرکات استان خراسان رضوی و مدیرکل گمرک مشهد به نکتهای اشاره میکند که بسیار جالب است. او میگوید: تا به حال تنها یک مورد ثبت سفارش برای ۲۰ دستگاه ماینر داشته ایم که به تازگی اظهار شده که اگر با نام درست اظهار کرده باشند و مجوز بانک مرکزی را اخذ کنند، قابل ترخیص خواهد بود که البته تاکنون (دوشنبه ۲۴ تیرماه ۱۳۹۸) مجوز بانک مرکزی را اخذ نکرده اند و هنوز این دستگاهها از گمرک ترخیص نشده است.
او در توضیح بیشتر میگوید: طبق ماده ۸ قانون صادرات و واردات کالا، فهرست کلیه کالاهایی که امکان ثبت سفارش و واردات قانونی را دارد، موجود است و واردکنندگان این کالاها پس از ثبت سفارش میتوانند به گمرک مراجعه کنند و بعد از آن که کالا را به گمرک اظهار کردند، چنان چه نیاز به مجوزهای دیگر باشد گمرک به آنان اعلام میکند که مجوزهای قانونی دیگر را اخذ کنند.
اما همیشه این احتمال هست که وارد کننده، کالا را با نام دیگری اظهار کند. جهان خواه در این خصوص هم میگوید: اولا باید کالا درست اظهار شده باشد و شرح کالا باید شرح درستی باشد و ثبت سفارش با اظهار تطبیق داشته باشد که در این مورد بخصوص همکاران ما در بخش فناوری اطلاعات با تلاشی که انجام داده اند اطلاعات کاملی را در اختیار گمرکات ورودی و مرزهای هوایی قرار داده اند.
با این توضیحات، میتوان به این نتیجه رسید که ماینرهای موجود در جامعه که عدهای در حال خرید و فروش آن هستند، به صورت قاچاق وارد کشور شده است، اما جهان خواه مسئله دیگری را هم مطرح میکند: اطلاعات من درباره گمرکات استان خراسان رضوی است، ممکن است تعدادی از این دستگاهها از طریق گمرکات دیگر کشور وارد شده باشد، یعنی وارد کننده برای ترخیص کالای خود مجوز بانک مرکزی را اخذ کرده باشد در غیر این صورت حتما به صورت قاچاق وارد کشور شده است.
این فرضیه به دلیل آن که بانک مرکزی استخراج و تبادل ارز دیجیتال را غیرقانونی اعلام کرده است، بسیار ضعیف و حتی ناممکن به نظر میرسد، زیرا بانک مرکزی نوزدهم تیرماه امسال طی اطلاعیهای که از طریق روابط عمومی این بانک منتشر شد، اعلام کرد: با استفاده قانون پولی و بانکی کشور مصوب سال ۱۳۹۱ و اصلاحات بعدی آن، که تولید و انتشار پول رایج و تعیین ابزارهای پرداخت را در انحصار بانک مرکزی قرار داده است، این بانک ضمن تاکید مجدد به فعالان حوزه پولی و بانکی کشور مبنی بر رعایت و اجرای مصوبه ۱۳۹۶.۱۰.۹ سی امین جلسه شورای عالی مبارزه با پولشویی در خصوص «رمز ارزها» و با اشاره به مخاطرات ناشی از معرفی و استفاده از رمز ارزها، موارد و نکات زیر را به آگاهی میرساند.
انتشار رمز ارزها با پشتوانه ریال، طلا و فلزات گرانبها و انواع ارز در انحصار بانک مرکزی است. تشکیل و فعالیت اشخاص برای ایجاد و اداره شبکه پولی و پرداخت مبتنی بر فناوری «بلاک چین» از نظر این بانک غیرمجاز محسوب میشود و بانک مرکزی حق پیگرد قانونی اشخاصی را که با نادیده گرفتن مقررات به ایجاد اداره شبکه اقدام و نسبت به آن تبلیغ میکنند، برای خود محفوظ میداند؛ بنابراین میتوان اطمینان حاصل کرد که دستگاههای استخراج بیت کوین تماما و اگر بخواهیم با احتیاط سخن بگوییم، اکثرشان جزو کالاهای قاچاق هستند، اما دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز افزایش تعداد فروشندگان ماینرها را تایید میکند و با اشاره به این که در کل کشور باید برای این موضوع فکری اساسی شود، میگوید: به تازگی در تهران جلسهای برگزار شده که هنوز مصوبات آن به ما ابلاغ نشده است، اما گویا در آن جلسه مطرح شده که دستگاههای ماینری که تاکنون وارد کشور شده عمدتا قاچاق است، چون هیچ مجوزی تحت عنوان ماینر نداشته ایم.
فرزادفر میگوید: در همان جلسه درباره برقی که این دستگاهها مصرف میکند گفته شده که باید با تعرفه صادراتی محاسبه شود که هیچ کدام از اینها چنین مجوزی ندارند و شرکت برق تحت عنوان کاربری غیرمجاز با آنها برخورد خواهد کرد.
سخنگوی صنعت برق کشور هم با اشاره به استخراج غیرقانونی بیت کوین و بالا رفتن مصرف برق در کشور میگوید: از آن جا که انشعابات غیرمجاز هستند مشخص نیست چند درصد برق کشور برای استخراج بیت کوین مصرف میشود، اما تخمین میزنیم که ۵۰۰ مگاوات در ساعت مصرف دارند که معادل تولید یک نیروگاه بزرگ است.
مصطفی رجبی مشهدی همچنین درباره این که استخراج کنندگان بیت کوین در کدام استانهای کشور فعالیت بیشتری دارند، میگوید: از آن جا که دمای دستگاههای استخراج بیت کوین بالاست و به وسایل سرمایشی نیاز دارند، استقرار بیشتر آنها در مناطق سردسیر کشور است. با توجه به این که استان خراسان رضوی از مناطق غیرگرمسیری کشور است، به سراغ شرکتهای توزیع برق مشهد و استان خراسان رضوی رفتیم تا اطلاعات دقیق تری به دست آوریم، اما تلاش ما برای گرفتن اطلاعات از روابط عمومیهای شرکتهای توزیع برق مشهد و استان به شکل عجیبی ناکام ماند.
انتهای پیام/
منبع: روزنامه خراسان