فقرزدایی مدرسه محور

به گزارش پایگاه خبری رخداد اقتصادی به نقل از روابط عمومی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات بخش عمومی این مرکز در گزارشی با عنوان «فقرزدایی مدرسه‌محور (۱)» آورده که فقر کودکان‌ ازجمله مواردی است که باید مورد توجه خاص‌ سیاستگذاران قرار گیرد.

در این گزارش تصریح شده که فقر در کودکی‌ می‌تواند منجر به مشکلات فراوانی در ‌بزرگ‌سالی شود. فقر کودکان بازتولید‌‌کننده فقر در ‌بزرگ‌سالی است و امکان تغییر طبقه را به فرد‌ نمی‌دهد.

در ادامه این گزارش آمده که آموزش، یکی از ‌‌مؤثرترین شیوه‌‌‌ها برای شکستن چرخه فقر کودکان است و‌ می‌تواند عامل جلوگیری از فقر آنها در ‌بزرگ‌سالی شود. برای ارائه خدمات آموزشی برابر به کودکان فقیر‌ به‌ویژه کودکانی که در مناطق فقیر و محروم زندگی‌ می‌کنند، نیاز است که به این افراد خدمات حمایتی ارائه شود. زیرا کودکان خانواده‌های فقیر بیش از دیگر کودکان در معرض ترک تحصیل و بازماندگی از تحصیل هستند.

در این گزارش تصریح شده که بدین ترتیب از خلال ارائه خدمات حمایتی‌ می‌توان این کودکان و خانواده‌های آنها را ترغیب به حضور در مدرسه کرد، اما حضور در کلاس درس به تنهایی‌ نمی‌تواند در کاهش میزان فقر تعیین‌‌کننده باشد. ‌‌‌مسئله کیفیت آموزش در این میان یک عامل مهم و تأثیرگذار است که با موضوع عدالت آموزشی گره خورده است.

در ادامه بیان شده که نتایج این گزارش نشان می‌دهد که می‌توان از مدرسه به‌عنوان ‌‌‌کانونی برای فقرزدایی استفاده کرد. از طریق مدرسه می‌توان به کودکان و خانواده‌های آنها دسترسی پیدا کرد و خدمات حمایتی موردنیاز را به آنها ارائه داد تا از یک‌سو جلوی بازماندگی از تحصیل کودکان گرفته شود و ازسوی‌دیگر آموزش با کیفیت و دیگر خدمات حمایتی مانند مشاوره به آنها و خانواده‌هایشان ارائه شود تا از این طریق بتوان چرخه فقر این کودکان را شکست و جامعه را از فقیرتر شدن در آینده نجات داد.

در بخش یافته‌های کلیدی این گزارش هم ذکر شده که برنامه‌های حمایت مشروط از خانوار کودک یکی از شیوه های فقر زدایی است. این برنامه‌‌‌ها ‌معمولاً پول نقد به خانواده کودکان پرداخت‌ می‌کنند،‌ درصورتی‌که آنها برخی شروط مانند حضور کودک در کلاس درس یا بررسی سلامت کودک‌ به‌صورت منظم را انجام دهند.

در این گزارش تبدیل مدارس با فقر بالا به مدارس با عملکرد بالا از طریق ارتقا و بهبود کیفیت آموزش در مدرسه هم مورد توجه قرار گرفته و در توضیح آن آمده که این برنامه به‌جای آنکه بر حضور صرف کودکان در مدرسه متمرکز باشد، بر بهبود کیفیت آموزش کودک و بهبود وضعیت کودکان فقیر و حتی‌ خانواده‌هایشان در ابعاد گوناگون تأکید دارد. در این برنامه از روش‌های گوناگون برای بهبود وضعیت آموزشی کودکان فقیر و بهبود شرایط خانواده آنها استفاده‌ می‌شود.

در ادامه این گزارش در مورد برنامه بالساخی توضیح داده شده که بر این اساس در برنامه بالساخی در هر کلاس درس، بیست‌ دانش‌آموزی که به بیشترین ‌کمک‌درسی نیاز دارند، شناسایی‌ می‌شوند و آنها را نزد بالساخی، زن جوانی از محله،‌ می‌فرستند تا در درس‌‌هایی که ضعیف هستند، به آنها کمک کند. این روش در ‌مؤسسه پریثام در هند انجام‌ می‌شود.

در ادامه این گزارش پیشنهادات مرکز پژوهش های مجلس تشریح شده است. در این بخش بیان شده که با توجه به شرایط و امکانات ایران مجموعه‌‌ای متشکل از انواع روش‌های به کار گرفته شده در این زمینه پیشنهاد‌ می‌شود. بهتر است از طریق پنجره واحد حمایت اجتماعی‌ مدرسه‌محور (حامد) کودکان نیازمند شناسایی شوند. سپس به این کودکان حمایت‌های اجتماعی شامل حمایت‌های مشروط مطابق بند «ب» ماده (۹۰) قانون برنامه هفتم پیشرفت جهت تضمین حضور کودکان در مدرسه و کاهش کار کودک و تضمین رسیدگی به سلامت کودک با استفاده از مشروط‌سازی ارائه خدمات اجتماعی به ثبت کد ملی نوجوان لاز‌م‌التعلیم در سامانه وزارت آموزش و پرورش و ازسوی‌دیگر و همچنین ارائه بسته‌های تغذیه‌ای به خانواده انجام شود.

در این گزارش گفته شده که علاوه‌بر آن در نظام آموزش پایه کشور نیاز به بازنگری در سرانه‌های مدارس و کمک به ‌آنها برای‌ ارتقای کیفیت آموزش و مدرسه در ابعاد مختلف (اعم از معلم، تجهیزات آموزشی و…) به‌منظور ارائه آموزش با کیفیت و متناسب‌سازی برنامه‌های درسی با کودکان بازمانده یا تارک از تحصیل احساس می‌شود. همچنین‌ می‌توان مدارس با فقر بالای ۷۰ درصد را از طریق پایگاه رفاه ایرانیان شناسایی کرد و کمک‌های تغذیه‌ای با بازنگری در یارانه‌ها و منابع مالی مربوط به ارائه تغذیه رایگان در مدرسه را ارائه داد تا از این طریق کودکی هم برچسب نخورد.

در این گزارش تصریح شده که در کنار ارائه خدمات حمایت اجتماعی جهت بهبود وضعیت آموزشی کودکان‌ می‌توان از شیوه بالساخی پریثام با استفاده از کمک افراد محلی دارای سواد تا پایان دوران مدرسه یا بیش از آن و ارائه برخی خدمات و رسیدگی‌‌‌ها به کودکان در مدرسه مانند شیوه مدارس با فقر بالا و عملکرد بالا مانند ارتباط دائم با والدین کودکان در خصوص وضعیت تحصیلی آنها، استفاده از شیوه‌های جمعی و گروهی تدریس و انجام فعالیت توسط دانش‌آموزان، ارائه خدمات مشاوره و مددکاری اجتماعی به کودکان و‌ خانواده‌هایشان و مواردی از این قبیل استفاده کرد.

انتهای پیام/